Tăng ưu đãi để DN mở rộng kinh doanh

Sửa luật vì yêu cầu thực tiễn

Nếu quy định này được thông qua, đây sẽ là tin vui cho các doanh nghiệp FDI, vốn đang gặp nhiều vướng mắc về vấn đề này.

Cụ thể, trước 01/01/2009, doanh nghiệp đang hoạt động có hoạt động đầu tư mở rộng thì được ưu đãi đối với phần thu nhập tăng thêm do đầu tư mở rộng mang lại.

Tuy nhiên, từ 01/01/2009, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 14/2008/QH12 không có quy định về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với đầu tư mở rộng, chỉ bảo lưu ưu đãi cho những dự án đã đầu tư mở rộng đã triển khai và hoàn thành đưa vào hoạt động trong năm 2009.

Điều này đã gây không ít bức xúc trong cộng đồng doanh nghiệp vì trên thực tế hiện nay nhiều doanh nghiệp đang hoạt động có hoạt động đầu tư mở rộng dưới nhiều hình thức đa dạng như lập ra một phân xưởng sản xuất mới, một dây chuyền sản xuất mới hoặc một cơ sở sản xuất mới tại cùng địa bàn hoặc ở địa bàn khác mà không hình thành pháp nhân.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể đầu tư mở rộng dẫn đến thành lập pháp nhân mới và một số trường hợp doanh nghiệp có đăng ký phân kỳ đầu tư ngay từ khi đăng ký dự án đầu tư ban đầu, nhưng do Luật hiện hành không quy định ưu đãi đối với đầu tư mở rộng nên không được hưởng ưu đãi thuế.

Trên nhiều diễn đàn khác nhau, nhiều ý kiến cho rằng doanh nghiệp đang hoạt động bỏ thêm vốn đầu tư cũng mang lại hiệu quả cao, thậm chí có thể cao hơn so với đầu tư mới do có thể tận dụng được thị phần, lợi thế thương mại sẵn có, tuy nhiên do Luật hiện hành không có quy định ưu đãi thuế nên chưa tạo động lực khuyến khích, thu hút đầu tư để góp phần vào việc phân bổ nguồn lực có hiệu quả.

Bộ Tài chính thấy rằng xét từ giác độ lý luận và thực tiễn, việc áp dụng ưu đãi đối với các doanh nghiệp đang hoạt động là phù hợp nếu như hoạt động mở rộng quy mô đầu tư đó vẫn được thực hiện ở các ngành và lĩnh vực đang được nhà nước khuyến khích đầu tư.

Cơ quan này cũng cho rằng xét về mặt lợi ích kinh tế xã hội tổng thể thì ưu đãi đối với đầu tư mở rộng trong nhiều trường hợp còn hiệu quả hơn so với việc thành lập dự án mới vì tiết kiệm được nhiều chi phí liên quan như tiếp cận thị trường, quản lý….

Mở rộng thế nào thì được ưu đãi

Theo bản dự thảo, về phạm vi ưu đãi, chỉ áp dụng với hoạt động lắp đặt dây chuyển sản xuất mới, mở rộng quy mô sản xuất, đổi mới công nghệ sản xuất thuộc lĩnh vực, địa bàn ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp.

Đối với hoạt động mở rộng trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hoá, thể thao và môi trường, xây dựng nhà ở xã hội thì không áp dụng miễn, giảm thuế vì đã được áp dụng thuế suất 10% trong suốt thời gian thực hiện, không phân biệt mới, cũ.

Trong khi đó, đối với hoạt động mở rộng bằng cách nhận sáp nhập, mua lại doanh nghiệp, dự án đầu tư đang hoạt động thì không được áp dụng ưu đãi theo diện đầu tư mở rộng mà trường hợp này sẽ được tiếp tục hưởng ưu đãi cho thời gian còn lại (nếu doanh nghiệp, dự án mua lại đang trong thời gian hưởng ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp) để tránh việc lợi dụng, tránh vướng mắc trong thực hiện.

Về mức ưu đãi thuế, thời gian miễn, giảm thuế áp dụng đối với đầu tư mở rộng bằng với thời gian miễn thuế, giảm thuế áp dụng đối với doanh nghiệp thành lập mới cùng địa bàn, lĩnh vực ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, không áp dụng ưu đãi về thuế suất. Thời gian miễn thuế, giảm thuế được tính từ năm hoàn thành đầu tư đưa vào sản xuất, kinh doanh có thu nhập; trường hợp không có thu nhập chịu thuế trong ba năm đầu, kể từ năm đầu tiên có doanh thu do thực hiện đầu tư mở rộng thì thời gian miễn thuế, giảm thuế được tính từ năm thứ tư.

Trường hợp doanh nghiệp đang hoạt động có đầu tư mở rộng theo tiến độ đã ghi trong hồ sơ cấp Giấy chứng nhận đầu tư hoặc Giấy chứng nhận đầu tư được cấp lần đầu thì đối với phần thu nhập từ hoạt động đầu tư mở rộng, doanh nghiệp được lựa chọn hưởng ưu đãi theo diện đầu tư mở rộng hoặc hưởng ưu đãi (thuế suất, thời gian miễn thuế, giảm thuế) cho thời gian còn lại của dự án đầu tư ban đầu (nếu có).

Về điều kiện được áp dụng ưu đãi, ngoài việc quy định đầu tư mở rộng phải thuộc lĩnh vực, ngành nghề và địa bàn ưu đãi đầu tư theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, để đảm bảo rõ ràng và hạn chế việc lợi dụng thì hoạt động đầu tư mở rộng được miễn thuế, giảm thuế phải đáp ứng tiêu chí về quy mô vốn đầu tư hình thành tài sản do Chính phủ quy định.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng cho biết để thực hiện được thay đổi này, ngân sách nhà nước sẽ phải "chịu thiệt" nhất định, theo đó nếu áp dụng chính sách ưu đãi thuế đối với dự án đầu tư mở rộng trong điều kiện áp dụng thuế suất phổ thông là 23% thì dự kiến số thu ngân sách năm 2014 giảm thêm khoảng 2.081 tỷ đồng.